Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έκανε ένα σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό των χρηματοπιστωτικών υποδομών, ανακοινώνοντας την έγκριση ενός σχεδίου για τον διακανονισμό συναλλαγών που καταγράφονται σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT) με τη χρήση χρήματος κεντρικής τράπεζας. Η πρωτοβουλία ακολουθεί μια στρατηγική δύο κατευθύνσεων, με στόχο την υποστήριξη της καινοτομίας διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα.
Η πρώτη κατεύθυνση, με την ονομασία «Pontes» (που σημαίνει «γέφυρες» στα λατινικά), αποτελεί μια βραχυπρόθεσμη λύση. Το Pontes θα προσφέρει μια λύση βασισμένη στο DLT του Ευρωσυστήματος, συνδέοντας τις πλατφόρμες DLT και τις υπηρεσίες TARGET για τον διακανονισμό συναλλαγών σε χρήμα κεντρικής τράπεζας. Το Ευρωσύστημα σχεδιάζει να ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για το Pontes έως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2026. Αυτή η φάση θα αξιοποιήσει τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιήθηκαν στις διερευνητικές εργασίες του Ευρωσυστήματος για το DLT το 2024.
Η δεύτερη, μακροπρόθεσμη κατεύθυνση, ονομάζεται «Appia» (από την Αππία Οδό). Η Appia εστιάζει σε μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση για ένα καινοτόμο και ολοκληρωμένο οικοσύστημα στην Ευρώπη που διευκολύνει επίσης ασφαλείς και αποτελεσματικές λειτουργίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να περιλαμβάνει ένα χονδρικό CBDC ή ακόμα και ένα «Ευρωπαϊκό Καθολικό» (European ledger), μια ενιαία πλατφόρμα όπου περιουσιακά στοιχεία και μετρητά θα συνυπάρχουν σε μία αλυσίδα.
Αυτή η διπλή στρατηγική βασίζεται στις διερευνητικές εργασίες του Ευρωσυστήματος που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Μαΐου και Νοεμβρίου 2024, στις οποίες συμμετείχαν 64 φορείς σε πάνω από 50 δοκιμές και πειράματα. Αυτές οι δοκιμές ολοκληρώθηκαν με επιτυχία, με διακανονισμό πάνω από 200 συναλλαγών συνολικής αξίας 1,59 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το DLT μπορεί να προσφέρει οφέλη όπως η μείωση του κόστους και ο περιορισμός των πιστωτικών κινδύνων και των κινδύνων διακανονισμού.
Ο Piero Cipollone, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, δήλωσε: «Αγκαλιάζουμε την καινοτομία χωρίς να κάνουμε συμβιβασμούς στην ασφάλεια και τη σταθερότητα». Πρόσθεσε ότι η πρωτοβουλία αποτελεί σημαντική συμβολή στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής αγοράς. Για να διασφαλιστεί ο συνεχής διάλογος με την αγορά, το Ευρωσύστημα θα δημιουργήσει ειδικές ομάδες επαφής με την αγορά τόσο για το Pontes όσο και για το Appia.